Die Brief aan die Hebreërs - 09 (Die Sonde van Ongeloof)

Indien u hierdie preek wil uitdruk – Verlig die teks in hierdie venster en kopieer en plak dit daarna in enige Woordverwerkingsprogram (bv. MS Word of Word Perfect) – druk daarna gewoon uit.

1.    VOORAF:

       Ons het in vv.1-6 van Hebr.3 gesien dat die skrywer Jesus vergelyk het met Moses en hoe hy dan duidelik aantoon dat Jesus veel, veel groter is as Moses, want Moses was wel getrou aan God, maar hy was nie en sou ook nooit volkome getrou kon wees soos wat Jesus was nie. Ook het ons gesien dat Moses getrou was in God se huis, maar Jesus is getrou oor God se huis en dat Moses maar net ’n instrument in God se hande was. Omdat Jesus dan groter is as Moses, trouens omdat Jesus volkome en volmaak is, moet ons, ons oë op Hom gevestig hou.

2.    SKRIFLESING:

       Hebr.3:7-19 ~ Luister daarom na wat die Heilige Gees sê: “Vandag, as julle sy stem hoor, ⁸moet julle nie hardkoppig wees nie, soos julle voorvaders toe hulle in opstand gekom het en My in die woestyn op die proef gestel het. ⁹Daar het hulle My op die proef gestel en uitgetart, hoewel hulle veertig jaar lank gesien het wat Ek vir hulle gedoen het. ¹⁰Daarom het Ek ’n afkeer van hierdie geslag gekry en gesê: ‘Met hulle hart is hulle gedurig op ’n dwaalspoor, hulle wou my paaie nie leer ken nie.’ ¹¹Toe het Ek in my toorn ’n eed afgelê: In my rus sal hulle beslis nie ingaan nie.” ¹²Broers, julle moet toesien dat daar nooit by een van julle ’n verkeerde gesindheid van ongeloof ontstaan en hy van die lewende God afvallig word nie. ¹³Maar solank daar nog ’n “vandag” is, moet julle mekaar elke dag aanspoor sodat niemand van julle deur die misleiding van die sonde verhard word nie. ¹⁴Ons behou deel aan Christus as ons end-uit volhard in die vertroue waarmee ons begin het. ¹⁵Daarom word daar gesê: “Vandag as julle sy stem hoor, moet julle nie hardkoppig wees nie, soos julle voorvaders toe hulle in opstand gekom het.” ¹⁶Wie was dit dan wat gehoor het en tog in opstand gekom het? Was dit nie hulle almal wat onder leiding van Moses uit Egipte getrek het nie? ¹⁷En van wie het God veertig jaar lank ’n afkeer gehad? Was dit nie van hulle wat gesondig het en wie se dooie liggame in die woestyn agtergebly het nie? ¹⁸Oor wie anders as dié wat ongehoorsaam was, het Hy ’n eed afgelê dat hulle nie in sy rus sou ingaan nie? ¹⁹Ons sien dus dat hulle as gevolg van hulle ongeloof nie in sy rus kon ingaan nie.

3.    SKEMA:

       Die Hebreërskrywer kom nou by ’n punt waar hy op die Heilige Gees se ernstige waarskuwing t.o.v. die sonde van ongeloof wys en hy doen dit op die volgende wyse:

·           Die Voorbeeld van Ontrouheid (vv.9-11 en 16-19):

o      Israel se sonde in die wildernis (vv.9-10).

o      Israel se vonnis in die wildernis (vv.11, 16-19) – ’n Hele geslag sterf in die wildernis en kan nie die Beloofde Land binnegaan nie.

·           ’n Oproep tot Getrouheid (vv.7-8 en 12-15):

o      Slaan ag op God se Woord (vv.7-8, 15).

o      Bemoedig mekaar elke dag (vv.12-14).

4.    INLEIDING:

            Die Hebreërboek staan bekend daarvoor dat dit ’n boek van vermaning is. Hierdie vermanings is nie vermanings wat ligtelik opgeneem kan word nie, want dit is vermanings met lang termyn gevolge as dit nie ernstig opgeneem word nie. Die Hebreërskrywer beklemtoon die erns van hierdie vermanings deur vir sy lesers daarop te wys, dat dit nie hy is wat hierdie waarskuwings aan hulle gee nie, maar dat dit direk van die Heilige Gees self kom – en daarom moet elkeen van ons ook ernstig aandag skenk aan hierdie saak.

            Hierdie vermanings wat ons hier in Hebreërs aantref, trouens in die hele Skrif, het spanning by ons as gelowiges tot gevolg, want wanneer ’n mens ’n gelowige word, verdwyn die onsekerhede van die mens se bestaan nie maar sommer net soos mis voor die son nie. Trouens dit word juis geïntensiveer, want gelowiges moet elke dag saamleef met die spanning van potensiële vervloeking of seën – van moontlike beloning of straf.

            Ons Skrifgedeelte en verder aan (tot en met 4:13) gee dan ook juis iets van hierdie spanning vir ons deur. Waarskynlik die mees treffende, is die vergelyking van die Israeliete se wildernis tradisie regdeur hierdie verse. Die hele gedeelte berus op die aanname dat ons as gelowiges van die nuwe verbond, onsself in ’n soortgelyke situasie bevind as die Israeliete van ouds. Die beloftes en dreigemente wat Israel beleef het, kan grootliks ook deurgetrek word na ons vandag.

            Wat baie interessant is, is die skrywer se gebruik van Ps.95 in hierdie gedeelte, want die woorde van vermaning wat tot Dawid se geslag gerig was, spreek ook die spanning aan, wat ons as deel van die nuwe verbond in ons tyd ervaar.

5.    VOORBEELD VAN ONTROUHEID:

       Wat merkwaardig is van die Hebreërskrywer, is die wyse waarop hy Ps.95 in sy teks gebruik, want hy rangskik die aanhaling uit hierdie Psalm, op so ’n wyse dat die vermaning in hierdie Psalm, direk tot sy lesers spreek en daarom begin hy met presies dieselfde woorde in v.8 as dié in Ps.95:8, nl. ~ Moenie hardkoppig wees (nie) en dan verwys hy na die lesers se voorouers, net soos wat Dawid sy volgelinge verwys het na hulle voorouers wat in opstand gekom het teen God. Die motief met hierdie aanhaling, is baie duidelik – die Here se dreigement t.o.v. die moontlikheid dat die Israeliete hul erfenis kan verbeur, is net so van toepassing op die mense van die nuwe verbond (die gelowiges). Hy wil dus sy lesers waarsku, deur die voorbeeld van die Israeliete se ontrouheid in die wildernis en die gevolge wat dit vir hulle ingehou het.

o   Israel se sonde in die wildernis:

       Wat het die Israeliete se ontrouheid behels? Hulle het toegelaat dat hulle ongeloof en rebellie, hul harte verhard het teenoor God. Die tragiek van die hele situasie was dat God die Israeliete bo maat geseën het terwyl hulle in die wildernis was, maar tog sondig hulle – Hy het elke dag aan hulle kos voorsien; skadu in die dag om hulle te beskerm teen die son en hulle te lei op die pad waarlangs hulle moes trek; in die nag het hy ’n vuurkolom geskenk om hulle te beskerm. God het hulle op wonderbaarlike wyse gespaar van die Egiptenare en ander vyande. Hierdie beskerming wat hulle geniet het, was nie iets onsigbaars nie (soos wanneer ons per motor op ’n besige pad ry en veilig by ons bestemming aankom nie). Nee, hulle kon o.a. sien hoe dat God, hulle droogvoets deur die Rooisee lei en hoe al die Egiptenare net daarna verdrink in dieselfde see waardeur hulle pas getrek het. Nogtans was die volk ondankbaar en ongelukkige, trouens hulle het meermale in opstand gekom teen God as hulle nie hulle sin kon kry nie, of as hulle voel dat hulle te na gekom is – in kort hulle rebelleer teen God en stel hulle ongeloof ten toon.

o   Israel se vonnis in die wildernis:

       Wat was die gevolg hiervan? Vers 11 sê vir ons wat hulle vonnis op hierdie rebellie en ondankbaarheid van hulle was ~ Toe het Ek in my toorn ’n eed afgelê: In my rus sal hulle beslis nie ingaan nie. God het aan Moses opdrag gegee om Sy volk uit Egipte te lei, deur hierdie woorde te spreek ~ Daarna sê die Here: “Ek het die ellende van my volk in Egipte duidelik gesien en hulle noodkrete oor die slawedrywers gehoor. Ek het hulle lyding ter harte geneem. ⁸Daarom het Ek afgekom om hulle uit die mag van Egipte te bevry en om hulle daarvandaan te laat trek na ’n goeie en uitgestrekte land, ’n land wat oorloop van melk en heuning. Dit is die land van die Kanaäniete, Hetiete, Amoriete, Feresiete, Hewiete en Jebusiete (Eks.3:7-8). Ten spyte van God se onuitspreekbare genade en liefde en "omgee" vir Sy volk, verwerp hulle God nogtans, deurdat (volgens Hebr.3:10), hul, ~ ...hart(e)  gedurig op ’n dwaalspoor (is),en  hulle nie God se paaie (O.A.V.- weë) wou leer ken nie. Hierop, soos in v.11 gesien, neem God in Sy toorn, ’n eed dat Sy volk gestraf sal word vir hierdie rebellie van hulle en sal hulle gevolglik nié die Beloofde Land binnegaan nie.

       Die woord "toorn" wat hier gebruik word om God se gevoel jeens Sy volk uit te druk, is ’n baie sterk woord, want dit kom daarop neer dat God Sy volk verwerp en verstoot het. Ons weet dan ook uit die geskiedenis, dat die Israeliete op die drumpel van die Beloofde Land gestaan het en nadat die Verspieders die land in is om te verken en hulle terug gekeer het met nuus oor die vyand (wat reuse was) wat verdryf sou moes word, het die volk nogeens in opstand gekom en teen God se wil en in Sy almag getwyfel deur vreesbevange te raak en weereens teen God te rebelleer. Hierop het God in Num.14:22-23 die volgende gesê ~ ...nie een van die manne wat my mag en die wonders wat Ek in Egipte en in die woestyn gedoen het, gesien het, en wat My nou oor en oor getart het en nie na my woorde geluister het nie, ²³sal die land wat Ek met ’n eed aan hulle voorvaders beloof het, sien nie. Nie een van hulle wat My geminag het, sal die land sien nie. Die volk het meer as genoeg bewyse en getuienisse gesien en ervaar om hul lewens aan God toe te wy en om op Hom te vertou dat Hy die geveg vir hulle in die land Kanaän sou veg, maar hulle het God nie vertou nie en net na hul eie vermoëns gekyk.

       Die punt wat die Hebreërskrywer wil maak, is om sy lesers te laat besef dat hulle ’n merkwaardige geestelike "uittog uit Egipte" ervaar het, maar dat hulle op die ou einde traag geraak het en uiteindelik die gevaar loop om ook hulle intog in die "Beloofde Land" (die ewige lewe) mis te loop. Dit was die boodskap van die Heilige Gees aan die lesers van die Hebreërbrief vanuit Ps.95 – en dit is Sy boodskap vandag ook aan ons!        

       Indien die volk van Israel destyds oor meer as genoeg bewyse beskik het van God se almag en liefde en genade, hoeveel te meer nie ons in ons dag en veral nadat ons ook nog die getuienis van die vleesgeworde Jesus en die apostels en die vroeë Christelik kerk gehoor het nie! Die van julle wat dalk al baie lank op die drumpel van die "Beloofde Land" staan (redding en verlossing) en steeds vir God vra om bewyse ens., moet  versigtig wees dat God nie ook op ’n stadium jou die rug mag keer nie – ’n hele geslag van die Israeliete (almal wat uit Egipte ontsnap het – met die uitsondering van twee) sterf op die ou einde in die wildernis en kon nie die Beloofde Land binnegaan nie, trouens niemand oor die ouderdom van twintig het die Beloofde land binne gegaan nie. Jy wat wik en weeg oor God en Sy koninkryk moet versigtig wees dat jy nie ook die geleentheid om die Beloofde Land binne te gaan, kan verspeel nie.

       Die van ons wat al "lank op die pad" is, het al dikwels mense gesien wat "radikaal tot bekering kom en wat die pad met oorgawe loop", net om ’n paar jaar later weer "saam met die varke in die modder rond te rol" en hul rug te keer op Christus die Verlosser. In so ’n geval is die woorde van Jesus in Matt.13:18-22 so waar ~ Luister julle dan na wat die gelykenis van die saaier beteken: ¹⁹Die Bose kom by elkeen wat die woord van die koninkryk hoor maar dit nie verstaan nie, en vat dan weg wat in sy hart gesaai is. Dit is hy by wie daar op die pad gesaai is. ²⁰Die man weer by wie daar op die klipbanke gesaai is, is hy wat die woord hoor en dit dadelik met blydskap aanneem. ²¹Hy laat dit egter nie by hom wortel skiet nie, en hy hou nie lank uit nie. As hy ter wille van die woord verdruk en vervolg word, word hy gou afvallig. ²²Die man by wie daar tussen die onkruid gesaai is, is hy wat die woord hoor, maar die bekommernis van die lewe en die verleidelikheid van rykdom verstik die woord, en dit bly sonder vrug.

       Die probleem met baie mense wat in ons dag sê dat hulle Christene is, praat oor hul "uittog uit Egipte" en sal selfs daaroor getuig, maar wanneer druk op hulle geplaas word, of hulle vervolging ervaar, ens. draai hulle weg en "val heeltemal uit die Koninkryk", of hulle wend hulle na ’n geloofstroom waar daar geen druk is nie en/of waar dit "lekker is" en waar alles aanvaarbaar is – hulle volg dan ’n goedkoop en mensgesentreerde evangelie wat alles behalwe welgevallig is in die oë van die Here – sulke geloof is morsdood! Dieselfde waarskuwing wat aan die Israeliete gerig is, geld ook vir diesulkes – v.19 ~ Ons sien dus dat hulle as gevolg van hulle ongeloof nie in sy rus kon ingaan nie.

6.    OPROEP TOT GETROUHEID:

       Met die skrywer wat almal nou gewaarsku het, vervolg hy en rig hy ’n oproep tot getrouheid. Wat behels hierdie oproep tot getrouheid?

       Die apostel skryf in v.15 ~ Vandag as julle sy stem hoor, moet julle nie hardkoppig wees nie, soos julle voorvaders toe hulle in opstand gekom het. Die appèl wat tot God se volk gerig was, nl. om terug te keer na Hom, word weer hier deur die Heilige Gees aan die Hebreërskrywer se lesers gerig en ook aan elkeen van ons vandag, maar die Israeliete wou nie glo nie en God het in Sy toorn, geweier dat hulle die Beloofde Land binnegaan – hierdie ongeloof en ongehoorsaamheid van die volk het hulle derhalwe gepootjie om in God se rus in te gaan.

       Die Here het wonderlike seën wat Hy vir elkeen van Sy kinders voorberei het en Hy wil hierdie seën op ons uitstort – nou en in ewigheid, maar daarvoor het ons geloof nodig. Spr.29:1 waarsku ons egter ~ ’n Man wat hom bly verset teen teregwysings, kom skielik tot ’n val en staan  nie weer op nie. Dit gaan egter nie net oor God se seën nie, dit gaan ook oor die ewigheid en indien jy jou hart bly verhard teen die stem van God (Sy Woord en die influistering van die Heilige Gees), kan jy die ewige rus in Christus misloop.

       Die Israeliete is deur Moses uit Egipte gelei, met die doel voor oë dat hulle op pad was na hulle "rusplek" in Kanaän. Tussen hul verlossing uit Egipte en ’n binnegaan in die Beloofdeland, het daar ’n tydperk van ontbering van veertig jaar in die woestyn vir hulle gewag. Hierdie 40 jaar se omswerwinge in die woestyn is ’n pragtige uitbeelding van ons eie "woestynomswerwinge" wat ons in ons lewe ervaar en die vraag is of ons, ons "wildernis tog" anders hanteer as die destydse Israeliete? Dit is daarom dan dat die Hebreërskrywer in v.15 sê ~ Vandag as julle sy stem hoor, moet julle nie hardkoppig wees nie, soos julle voorvaders toe hulle in opstand gekom het.

o    Slaan ag op God se Woord:

       Wanneer die skrywer dan sê dat ons nie hardkoppig moet wees nie, moet hy tog vir ons sê wat ons in die plek van hardkoppigheid moet doen – daarom dat hy in vv.12-15 vir ons bepaalde riglyne verskaf waarvolgens ons moet optree.

       Hy sê in v.15, dat ons moet ag slaan op God se stem. Dit beteken dus dat ons na God se Woord moet luister – ons moet Sy Woord bestudeer en toepas in en deur ons lewens. Dit is interessant dat hy v.15 begin met die woord, "vandag". Die gebruik van hierdie woord beklemtoon die noodsaak daaraan dat ons erns sal maak met God se Woord en nie sal uitstel nie – Vandag! Volharding en dan spesifiek volharding in die geloof, is nie iets wat ons maar net kan uitstel tot môre nie – nee, ons moet elke dag daaraan werk en ons moet vandag daarmee begin, anders mag ons ook uiteindelik die gevolge daarvan dra.

       Ons moet egter verstaan dat hierdie nie net ’n negatiewe boodskap vol dreigemente is nie, want soos wat Ps.95 ook sê, is ons God ~ ...die rots by wie ons redding vind... ...die magtige God, die groot koning oor al die gode. ⁴Die dieptes van die aarde behoort aan Hom, die kruine van die berge is Syne. ⁵Die see is Syne, Hy het dit gemaak; sy hande het die land gevorm. Met dit in gedagte sê die Psalmdigter dan in v.6 ~ Kom  ons val in eerbetoon voor Hom neer, kom ons buig, kom ons kniel voor die Here ons Skepper! ⁷Hy is ons God en ons is sy volk, sy kudde, sy skape, deur sy hand versorg. Omdat ons skepsels van God is en ons meer as genoeg getuienisse t.o.v. Hom al in ons lewe ervaar het, sal ons ook geen verskoning hê (soos die Israeliete), as ons nie ag slaan op Sy Woord nie.

       Die gevaar (soos reeds vantevore gesien) het by die lesers van die Hebreërbrief bestaan dat hulle wou terugval op die Judaïsme, maar dit was nie die enigste gevaar wat die skrywer geïdentifiseer het nie – hy sien ook dat daar ’n baie besliste gevaar bestaan dat van hierdie gemeentelede hulle geloof kon versaak, daarom dat hy in v.12 sê ~ Broers, julle moet toesien dat daar nooit by een van julle ’n verkeerde gesindheid van ongeloof ontstaan en hy van die lewende God afvallig word nie. Die ESV stel dit nog duideliker wanneer dit praat van "falling away from God".

       Wanneer mense ’n gesindheid van ongeloof, of ongehoorsaamheid openbaar soos die Israeliete van ouds, het dit noodwendig ’n reaksie by God tot gevolg. Ons sien in vv.8, 15 en 16 dat God uitgedaag word (die Engels het ’n mooi woord hiervoor, nl.: "provoke") – in die Grieks is dit παραπικρασμός / (parapikrasmos), waar ons woord rebellie vandaan kom. Dit impliseer dat God uitgedaag word (geprovokeer) deur die mens (ons?) – ongehoorsaamheid of ongeloof wat God noop om ten sterkste teen so iemand op te tree.

       Die woord ongeloof hier in vv.18 en 19 is ἀπειθέω (apeitheō). Ons woord "apatie" ("apathy") word aan hierdie woord ontleen – apatie beteken om lusteloos te wees, of gevoelloos, of dooierig, of ongeërgd te wees, of ’n afwesigheid van hartstog of strewe - in kort, ’n "kan nie worry" houding – ’n ongeërgdheid t.o.v. God en ons geloofslewe dus. Gebaseer op die Israeliete se rebellie en ongeloof in die wildernis kom die Hebreërskrywer en waarsku hy sy lesers, deur vir hulle te sê, dat indien hulle ongehoorsaam is (v.18), hulle uit die geloof kan val (en dan was hulle nooit uitverkies nie) en dat hulle nie God se belofte sal ontvang nie – hulle gaan m.a.w. die "Beloofde Land" nie in besit neem nie (v.11).

       In v.13 gee hy nou raad aan sy lesers oor hoe om nié van die lewende God afvallig te raak nie:

o    Bemoedig mekaar elke dag:

       In v.13 sê hy dat hulle mekaar daagliks moet "aanspoor" of bemoedig – παρακαλέω (parakaleō) – ’n woord wat ons nou al goed ken en ons het gesien dat dit ’n woord was wat Jesus t.o.v. die Heilige Gees gebruik het – Joh.14:16 ~ Ek sal die Vader vra, en Hy sal vir julle ’n ander Voorspraak stuur om vir ewig by julle te wees. Die wortelbetekenis van hierdie woord is om langs iemand te kom en so ’n persoon te ondersteun en regop te hou, sodat hy nie struikel en val nie. V.13b sê dan ook spesifiek dat ons mekaar moet aanspoor om nie te sondig nie. Die probleem met sonde is dat dit subtiel is; dit mislei en dit maak uiteindelik dood soos wat dit die Israeliete in die wildernis dood gemaak het – Rom.7:11 sê ~ Die sonde wat deur die gebod ’n vastrapplek gekry het, het my deur die gebod mislei en my doodgemaak. Ons sien nie altyd die sonde in ons eie lewe raak nie en daarom moet ons dit met ’n goeie gesindheid toelaat, wanneer broers en susters in ons lewe inspreek, want hulle bedoel goed daarmee, trouens hulle tree net in gehoorsaamheid op  en dan o.a. aan dit wat Hebr.3:13 aan ons opdra, nl. om mekaar aan te spoor.

      

       Ons het derhalwe ’n roeping om sonder ophou, mekaar te ondersteun en aan te spoor om te volhard in die geloof tot die einde toe. Dit eindig egter nie daar nie – ons het ook ’n roeping om langs en onder die ongelowiges te kom om hulle aan te spoor om nié te volhard in hul ongeloof nie, maar hulle vertroue en geloof in Jesus Christus te plaas.

7.    AFSLUITING:

       Ons vind ’n wonderlike en bemoedigende boodskap in v.14 wanneer die skrywer sê ~ Ons behou deel aan Christus as ons end-uit volhard in die vertroue waarmee ons begin het. Ons sal nie van God afvallig word, indien ons enduit volhard en geliefdes, daarvoor het ons mekaar o.a. nodig – ons kan die pad nie alleen loop nie – dit is ’n resep vir ’n ramp – ’n ramp met ewige gevolge – gevolge wat ons kan weerhou om die ewige rus binne te gaan en daarom sluit die Hebreërskrywer hierdie gedeelte af, deur te sê ~ Vandag as julle sy stem hoor, moet julle nie hardkoppig wees nie (v.15).

---

[1]Boodskap deur Kobus van der Walt te Vaaldriehoek Gereformeerde Baptistegemeente (Meyerton) - Sondag, 26 Augustus 2012

Die Gebed van alle Gebede - 02 (Die Laaste Drie Smeekbedes)

1.    SKRIFLESING:

       Matt.6:9-13 ~ So moet julle bid: Ons Vader wat in die hemel is, laat u Naam geheilig word; ¹⁰laat u koninkryk kom; laat u wil ook op die aarde geskied, net soos in die hemel. ¹¹Gee ons vandag ons daaglikse brood; ¹²en vergeef ons ons oortredings soos ons ook dié vergewe wat teen ons oortree; ¹³en laat ons nie in versoeking kom nie maar verlos ons van die Bose. Die O.A.V. sluit hierdie gebed in v.13b af met die woorde ~ ...Want aan U behoort die koninkryk en die krag en die heerlikheid tot in ewigheid. Amen.

2.    INLEIDING:

       Ons kom vanoggend by die laaste drie smeekbedes van Jesus se Modelgebed. Ons het gesien dat die eerste drie smeekbedes prioriteit geniet oor die laaste drie bedes en dat die eerste drie gehandel het oor God.

       Jesus het Sy dissipels geleer om hul gebed te begin deur vir en rondom God se Naam te bid, dan oor God se Koninkryk en dan oor God se wil – die eerste drie bedes gaan dus oor God en Sy eer. Dit beteken egter nie dat die laaste drie bedes onbelangrik is nie – daardie bedes wat oor ons eie behoeftes gaan – solank ons egter net altyd in gedagte sal hou dat die eer van God se Naam altyd voorrang moet geniet in ons gebede. Met dit in gedagte mag ons derhalwe ook soos Dawid uitroep ~ Moet my tog nie verlaat nie, Here, my God, moenie ver van my af bly nie! (Ps.38:22).

       Ons moet onthou dat ons hemelse Vader weet wat ons nodig het en vind ’n vreugde daarin om ons te versorg en in ons behoeftes te voorsien. Ons Vader gee ook om vir ons praktiese en materiële en persoonlike sake en daarom behoort ons dit nie vir Hom "weg te steek nie", maar eerder ons afhanklikheid van Hom bekend te maak. Daar is natuurlik nog ’n goeie rede waarom ons met ons persoonlike behoeftes na God moet kom en dit is dat Hy, Skepper van alle dinge is. Hy skep; hou in stand; versorg en "bestuur" alle dinge vir en na hul einddoel waarvoor dit geskape is. Daarom sal ons Vader nie net voorsien in dit wat ons nodig het nie, maar ook in dit wat goed is vir ons. Dit impliseer dus dat ons met vrymoedigheid, maar ook met groot dankbaarheid na Hom kan en mag kom en ons persoonlike behoeftes met Hom deel. Ons sal dan ook sien dat hierdie volgende drie persoonlike smeekbedes al ons fisiese en geestelike behoeftes insluit en omvat – hierdie smeekbedes gaan oor ons fisiese behoeftes, vergifnis van sonde en geestelike oorwinning en dan sluit die gebed weer af met eer wat aan God gegee word.

3.    DIE VIERDE SMEEKBEDE:

       Ons eerste persoonlike en vierde smeekbede vind ons in v.11 ~ Gee ons vandag ons daaglikse brood. Hierdie een kort sinsnede sê so geweldig baie en rondom hierdie een sinnetjie kan ons ook soveel bid. Kom ons kyk dan in groter detail na hierdie bede.   

       Eerstens kyk ons na die "bestanddeel" vir hierdie bede, nl. "brood". Brood in hierdie geval verteenwoordig nie net voedsel nie, maar is ook simbool van al ons ander fisiese behoeftes. Martin Luther het gesê dat hierdie "brood" waarvan Jesus hier praat, ons daaglikse voedsel insluit, máár dit verteenwoordig ook ’n gesonde liggaam, reën, ’n woning, ’n vrou, kinders, ’n goeie regering en vrede – alles wat ons dus "aan die lyf mag voel."

       Dit is wonderlik om te besef dat die God wat die heelal geskape het – Hy wat selfvoorsienend is; almagtig; heilig; van ewigheid tot ewigheid is – dat Hy genoeg omgee om jou en my ook te "voed" en te klee en te beskerm en ’n rusplek aan ons te voorsien en ons gelukkig te maak! Dit is presies ook wat Lukas in Hand.17:24-25 vir ons sê ~ God, wat die wêreld met alles wat daarin is, gemaak het, hý is die Here van hemel en aarde, en Hy woon nie in tempels wat deur mense gemaak is nie. ²⁵Hy het ook nie nodig dat mense Hom versorg nie. Inteendeel, dit is Hy wat aan almal lewe en asem en alles gee.

       God onderneem om ons te versorg en Hy doen dit voorwaar ook, dit is waarom Jakobus in 1:17 sê ~ Elke goeie gawe en elke volmaakte geskenk kom van Bo. Dit kom van die Vader wat die hemelligte geskep het, maar wat self nie soos hulle verander of verduister nie. Ons Vader wat ons aan die begin van ons gebed aangeroep het, is dus die Groot Voorsiener van al ons behoeftes – trouens, Hy het reeds voorsien nog voor Hy die mens geskape het – Gen.1:29 ~ Verder het God gesê: “Let op! Ek gee aan julle al die plante wat saad gee op die hele aarde; ook al die bome wat vrugte dra en saad gee. Dit sal julle kos wees.

       Alle fisiese dinge waaroor ons beskik kom dus van die Vader en om Hom nie elke dag daarvoor te dank nie, getuig van ondankbaarheid en is derhalwe sonde.

       Wanneer ons hierdie smeekgebed bid, nl. ~ ...gee ons vandag ons daaglikse brood, moet ons ook na die woordjie "gee" kyk. Al het God dit ook alreeds aan ons verskaf, vra ons nogtans daarvoor, om daardeur erkenning aan Hom te gee vir Sy versorgende liefde in die verlede, asook Sy huidige versorging, maar daardeur spreek ons ook ons vertroue uit dat Hy ook in die toekoms sal voorsien. Ons gee dus deur hierdie gebed, erkenning aan God vir Sy liefdevolle versorging.

       Ons kan hierdie vertroue wat ons uitspreek in God se versorgende en voorsiende liefde en genade, alleen doen., op grond van die belofte in Sy Woord – so sê Ps.37:4-5 bv. ~ Vind jou vreugde in die Here, en Hy sal jou gee wat jou hart begeer. ⁵Laat jou lewe aan die Here oor en vertrou op Hom; Hy sal sorg. Die "ons" in hierdie vierde smeking is die hart van ons versoek wat ons tot die Vader rig, want dit erken enbevestig ons nood, maar ook ons afhanklikheid van God. Paulus skryf in 2 Kor.9:10-12 aan die gelowiges en hy sê ~ God wat saad verskaf om te saai en brood om te eet, sal ook aan julle saad gee en dit laat groei en julle vrygewigheid ’n ryk oes laat oplewer. ¹¹Hy maak julle altyd in alles ryk genoeg om by elke geleentheid vrygewig te kan wees. Deur ons bemiddeling het julle vrygewigheid tot gevolg dat God gedank word, ¹²want die bediening van hierdie hulpbetoon voorsien nie alleen in die behoeftes van die gelowiges in Judea nie, maar bring ook oorvloedige dankbaarheid teenoor God mee.

       Jesus sê in Luk.18:29-30 ~ Dit verseker Ek julle: Daar is niemand wat ter wille van die koninkryk van God afgesien het van huis of vrou of broers of ouers of kinders nie, ³⁰of hy ontvang in hierdie tyd al baiekeer soveel terug, en in die tyd wat kom, die ewige lewe. Ons hemelse Vader onderneem om in elke noodsaaklike behoefte van ons te voorsien.

       In hierdie woordjie "ons" lê daar egter nog ’n dieper waarheid verskuil. Die Here Jesus het ons nié geleer om te bid ~ Gee MY vandag MY daaglikse brood nie. Hierdie gebruik van die woord "ons" impliseer dus dat ons ook vir andere se daaglikse behoeftes moet bid, maar dit impliseer ook dat die Here in my persoonlike behoeftes voorsien, sodat ek ook my oorvloed met andere kan deel waar daar nood bestaan. Die Here Jesus het self gesê ~ ...Om te gee, maak ’n mens gelukkiger as om te ontvang (Hand.20:35). In Ef.4:28 sê Paulus ~ As iemand ’n dief is, moet hy ophou steel; hy moet deur harde werk op ’n eerbare manier self in sy lewensonderhoud voorsien; dan sal hy iets hê om vir die armes te gee.

       Laastens die woordjie, "vandag". Hierdie woord "vandag" soos wat dit hier in Christus se Modelgebed (v.11) gebruik word, word nêrens anders in die Woord gebruik nie. In die Grieks word hierdie woord ook as ’n byvoeglike naamwoord gebruik, wat dus beteken dat ons praat van die dag wat voorlê. Indien ons dus in die oggend vra, gee ons vandag ons daaglikse brood, impliseer dit dat ons vra vir God se voorsiening tydens die dag wat voorlê. Indien ons dit in die aand bid, vra ons dus vir die voorsiening vir die volgende dag wat voorlê. Dit gaan dus oor ’n dag-tot-dag voorsiening. Ons moet ons dus nie bekommer oor die dag van môre nie. Jesus het self in Matt.6:34 gesê ~ Moet julle dus nie oor môre bekommer nie, want môre bring sy eie bekommernis. Elke dag bring genoeg moeilikheid van sy eie.

       Ons sien dus dat ons enige tyd, vir enige iets kan vra, deur gebed – Fil.4:6 bevestig dit ~ Moet oor niks besorg wees nie, maar maak in alles julle begeertes deur gebed en smeking en met danksegging aan God bekend:

·           Slegs God weet regtig wat ons nodig het. Wanneer ons dus vir God vra om aan ons te gee wat óns glo ons nodig het, is Hy nog steeds die Enigste Een wat weet of ons dít waarom ons vra, wérklik nodig het. Kom ek gee ’n voorbeeld: Dit is nie verkeerd vir ’n enkellopende om die Vader te vra om ’n godvresende man nie, maar as God nie hierdie gebed verhoor nie, moet so ’n persoon dit aanvaar, omdat God in daardie enkellopende se geval weet dat dit dalk beter is om nie getroud te wees nie. So is dit ook nie verkeerd om bv. vir ’n ander kar te vra as jou kar gedaan is nie, maar as die Vader nie vir jou ’n ander kar gee nie, moet jou gesindheid een wees waar jy sê: Here, U genade is vir my genoeg – ek onderwerp my aan U wil, want U weet beter.

·           Tweedens moet ons altyd die gebed wat ons gebid het net voor ons by die laaste smeekbede kom, in gedagte hou en ons daarby neerlê, nl. ~ ...laat U wil ook op die aarde geskied, net soos in die hemel (v.10).

       Dit bring ons by ons tweede laaste smeekbede, nl. ~ ...

en vergeef ons ons oortredings soos ons ook dié vergewe wat teen ons oortree (v.12). Die bekende teoloog en prediker, John Stott het eenkeer die hoof van ’n sielsiekeinrigting in Engeland aangehaal wat gesê het  ~ I could dismiss half of my patients tomorrow if they could be assured of forgiveness. In ons dag – soos in die verlede, roep mense uit om ware en opregte vergifnis.

       Wat is die probleem hier – waarom is dit nodig om God te vra om ons te vergewe? Ons weet dat sonde skeiding gebring het tussen God en die mens, toe Adam in die Tuin van Eden gesondig het en sy ganse nageslag in hom daarvoor gestraf is, deurdat daar skeiding gebring is tussen God en die mens (die erfsonde). Ons word deur die gereformeerde teologie geleer dat diegene wie in Christus Jesus ingevlug het en Hom vertrou vir hul regverdigmaking, tog rééds vergifnis ontvang het vir hul sonde – hulle is reeds volkome geregverdig – daar is dus geen skeiding meer tussen ons en God nie. Rom.8:1 sê dit immers ook vir ons ~ Daar is dus nou geen veroordeling vir dié wat in Christus Jesus is nie. Die ewige Regter het ons vergewe en geregverdig, daarom sê Paulus in Rom.8:33-34 ~ Wie kan die uitverkorenes van God aankla? God self spreek hulle vry. ³⁴Wie kan ons veroordeel? Christus Jesus het gesterf, maar meer as dit: Hy is uit die dood opgewek, Hy sit aan die regterhand van God, Hy pleit vir ons en dan verse 38 en 39 ~ Hiervan is ek oortuig: geen dood of lewe of engele of magte of teenswoordige of toekomstige dinge of kragte ³⁹of hoogte of diepte of enigiets anders in die skepping kan ons van die liefde van God skei nie, die liefde wat daar is in Christus Jesus ons Here.

       Die feit dat ons gered is, impliseer egter nie dat ons sondeloos is nie – ja, ons is vergewe en regverdig verklaar wat betref ons erfsonde (daardie sonde waaraan alle mense onderwerp is en skuldig voor God staan - Adam se sonde - maar waarvan gelowiges kwytgeskeld word op grond van Jesus se soendood aan die kruis), maar ons as gelowiges sondig steeds elke dag, dit is waarom Jesus sê dat ons oortredings (meervoud) het waarvoor ons vergifnis moet ontvang. Dawid, ’n man na God se hart (1 Sam.13:14) het in Ps.40:12 gesê dat sy ...ongeregtighede...meer (is) as die hare op (sy) kop. Johannes sê ook vir ons in 1 Joh.1:10 ~ As ons beweer dat ons nie gesondig het nie, maak ons Hom tot leuenaar en is sy woord nie in ons nie. Ons sien dus dat dit steeds nodig is om vergifnis te ontang vir ons daaglikse sonde (ook genoem die sondesmet).

       Om vergifnis te vra, impliseer dus belydenis. John MacArthur het eenkeer gesê: Feet that are not presented to Christ cannot be washed by Him. Sonde kan dus nie vergewe word as dit nie bely word nie. Dit is presies dan ook wat Johannes vir ons in 1 Joh.1:9 leer ~ Maar as ons ons sondes bely—Hy is getrou en regverdig, Hy vergewe ons ons sondes en reinig ons van alle ongeregtigheid.

       Die woord "bely", beteken eintlik "om te erken". Wanneer ons dus ons sonde bely, erken ons en stem ons saam met God dat ons sonde boos en verkeerd is. Dit is egter die enigste manier waarop ons vry kan kom van ons sondeskuld. Spreuke sê in Spr.28:13 ~ Wie sy sonde wegsteek, moet niks goeds te wagte wees nie; wie sy sonde bely en daarvan afsien, sal genade ontvang.

       Wanneer ons, ons sonde bely impliseer dit egter nié dat ons maar net kan voortgaan en maar weer en weer te sondig nie. Nee, ons moet God se vergifnis sien as ’n geleentheid tot geestelike groei en heiligmaking en daarom behoort ons God voortdurend te dank vir Sy liefde en gewilligheid om my te vergewe en te vergewe en weereens te vergewe. Ons moet ook in gedagte hou, dat om ons sonde te bely, impliseer dat ons God daardeur verheerlik, want ons gee erkenning daardeur aan Hom, dat Hy ’n heilige God is.

       Jesus stel egter ’n voorwaarde wanneer ons, ons sonde bely en om vergifnis vra ~ en vergeef ons ons oortredings – en dan hierdie woorde ~ soos ons ook die vergewe wat teen ons oortree. Dit kan anders gestel word: As ons vergewe het, sal ons vergewe word. As ons nie vergewe nie, sal ons nie vergewe word nie. Ons moet ons harte dus behoorlik ondersoek, voor ons God om vergifnis vra. Ons kan nie verwag dat Hy ons gaan vergewe as daar mense is wie ons nie vergewe het nie – Matt.5:7 ~ Geseënd is dié wat barmhartig is, want aan hulle sal barmhartigheid bewys word. Vergifnis is dus ’n ware teken van ’n herskepte hart. Ef.4:32 sê ~ Wees goedgesind en hartlik teenoor mekaar, en vergewe mekaar soos God julle ook in Christus vergewe het. Daar is nie uitkom kans nie – daar is nie wegsteek kans nie. Om andere te vergewe, verlos ons van God se dissipline, want waar daar ’n onvergewensgesinde gees bestaan, is daar sonde teenwoordig en waar sonde teenwoordig is, sal daar noodwendig straf en dissipline wees. As ons kyk na die situasie in die gemeente in Korinte, sien ons dat daar baie gemeentelede was wat siek was en selfs gesterf het as gevolg van hul sonde (1 Kor.11:30). Hierdie beginsel is só belangrik dat Jesus dit na Sy modelgebed weer herhaal het in vv.14-15 ~ As julle ander mense hulle oortredings vergewe, sal julle hemelse Vader julle ook vergewe. ¹⁵Maar as julle ander mense nie vergewe nie, sal julle Vader julle ook nie julle oortredings vergewe nie. Ons moet derhalwe besef dat God ons hanteer soos wat ons ander mense hanteer (Julius Malema e.a. – Wat is my gesindheid?).

       Dit is baie moeilik om sonde te bely, omdat die satan ons probeer weerhou daarvan en omdat ons vlees dit net nie wil doen nie en wanneer hierdie voorwaarde wat Jesus in die "onse Vader" stel, nog bygevoeg word, word dit nóg moeiliker. Dit is egter ongelukkig die enigste manier waarop ons vry kan kom; vergifnis kan ontvang en ’n vreugdevolle lewe kan lei.

       Ons laaste smeekbede vind ons in v.13 ~ ...en laat ons nie in versoeking kom nie maar verlos ons van die Bose. Wat ons hier eerste opval is dat hierdie bede met die woordjie "en" begin. Hierdie woordjie verbid ons dringende versoek in die sesde smeekbede, met ons versoek om vergifnis van sonde in die vyfde smeekbede. Ons ervaring van sonde maak ons dus meer bedag op die versoekinge van die vlees en die aanslae van die bose wat ons weer kan laat struikel en in sonde laat verval.

       Ons moet onmiddellik net eers vir mekaar sê dat God ons nooit in die versoeking lei nie – Jak.1:13 is baie duidelik hieroor ~ Iemand wat in versoeking kom, moet nooit sê: “Ek word deur God versoek” nie; want God kan nie verlei word nie, en self verlei Hy niemand nie. Jakobus volg hierdie verklaring op deur vir ons te sê waar versoeking vandaan kom – v.14 ~ Maar ’n mens word verlei deur sy eie begeertes wat hom aanlok en saamsleep. Ons word dus deur ons eie vlees versoek en verlei.

       God sal ons egter toets, soos wat Hy vir Abraham getoets het deur die verbond met hom te sluit, sonder ’n oënskynlike nageslag. Satan het dan weer op sy beurt hierdie toets misbruik, sodat die toets in Abraham se lewe, ’n versoeking geword het. Versoekings en toetse verskil in die opsig, nl. dat Satan ons versoek en dit het boosheid tot gevolg, daarenteen toets God ons ten einde, uiteindelik die goeie tot gevolg te hê.

       Ons moet egter ook daarop let dat versoekings nie insigself sonde is nie – dit is ons reaksie op hierdie versoekings wat sonde kan word.

       Wanneer ons hierdie gebed bid, vra ons dus vir God om ons te help om nie toe te gee wanneer toetse oor ons pad kom nie, maar dat Hy ons sal help om staande te bly. Hierdie is dus nie ’n gebed wat ons bid en vra dat die Here ons sal weghou van versoekings nie, maar dat Hy ons sal bewaar wanneer versoekings oor ons pad kom en selfs wanneer Hy ons voor bepaalde toetse te staan bring.

       Wanneer ons hierdie laaste smeekbede bid, gee ons erkenning aan God dat ons afhanklik van Hom is en dat ons afhanklik van Hom en niemand anders wíl wees nie.

4.    DIE SLOT VAN DIE GEBED:

       Jesus se Modelgebed wat Hy aan ons gegee het, word met die woorde ~ Want aan U behoort die koninkryk en die krag en die heerlikheid tot in ewigheid. Amen, afgesluit (O.A.V.). Alhoewel hierdie gedeelte nie in die N.A.V. en talle ander vertalings voorkom nie en ook nie in die vroegste Latynse vertalings nie, kom dit tog voor in verskeie Griekse manuskripte. Die vroegste kerk het ook hierdie gedeelte gebruik wanneer hulle hierdie gebed gebid het en dit is in ooreenstemming met Paulus se doksologie (lofverheffing, of afsluiting van ’n gebed) in bv. Rom.11:36 ~ Uit Hom en deur Hom en tot Hom is alle dinge. Aan Hom behoort die heerlikheid tot in ewigheid! Amen.

       Hierdie gebed begin met die fokus op God die Vader en indien hierdie gedeelte wel deel was van die oorspronklike teks, is dit ook net van pas om die gebed weer af te sluit met eer aan God (soos Paulus ook hierbo in sy gebed doen). Wanneer ons dan hierdie slotgedeelte bid, sê ons:

·           As ons eerstens dan kyk na die frase ...die koninkryk, sê ons dat die heerskappy en gesag aan God behoort, sodat ons seker kan wees, ongeag hoe groot ons stryd met die bose is, dat ons Vader "die laaste woord sal hê".

·           Tweedens, ...die krag: Hierdie woorde word pragtig  verduidelik deur Ef.3:20 ~ Aan Hom wat deur sy krag wat in ons werk, magtig is om oneindig meer te doen as wat ons bid of dink (O.A.V.). Sy mag is ver verhewe bo dit wat ons kan bedink en dit is tot Hóm wat ons as Vader bid!

·           Laastens, ...die heerlikheid. Deur hierdie woorde sê ons aan ons Vader dit wat ook in Ef.3:21 staan ~ ... aan Hom die heerlikheid in die gemeente in Christus Jesus deur alle geslagte tot in ewigheid! Amen. En Amen!

---

[1] Boodskap gebring  deur Kobus van der Walt (Sondagoggend 19 Augustus 2012)